Donuk omuz, omuz eklemi hareket açıklığının kısıtlandığı ve sertleştiği bir durumdur.
Donuk omuz, primer donuk omuz, sekonder donuk omuz ve periartiküler donuk omuz olmak üzere üç kategoriye ayrılır.
Güncel literatüre bakıldığında donuk omuzun sınıflandırılması için bir klinik karar ağacı önerildiğini görüyoruz. Bu karar ağacı, hastanın öyküsü, fizik muayene bulguları ve radyolojik incelemeler gibi çeşitli faktörleri değerlendirir. Sınıflandırma, primer, sekonder ve periartiküler donuk omuz arasında ayrım yapar.
Primer donuk omuz, omuz eklemi kapsülünde sertleşme ve kısalma ile karakterizedir ve genellikle nedeni bilinmeyen bir durumdur.
Sekonder donuk omuz, omuz eklemi yaralanması, cerrahi veya başka bir tıbbi durumun bir sonucu olarak ortaya çıkar. Periartiküler donuk omuz, omuz eklemi dışındaki yapılarda inflamasyon veya sertleşme ile karakterizedir ve omuz hareketlerini kısıtlar.
Donuk Omuzda ne gibi değişiklikler meydana geliyor?
Sağlıklı kapsül, yapı olarak kollajenözdür ve öncelikle yoğun tip I kollajen ve sınırlı kan damarları ve sinir lifleri ile elastik lif demetlerinden oluşur. Bu zar içindeki ana hücre tipi, hücre dışı matris (ECM) proteinleri üreterek kapsül sağlığını koruyan fibroblasttır.
Kapsül destekleyici ama esnek bir yapıdır.
Donuk omuzda, bağ dokusu zarının yanı sıra komşu sinoviyal zarda fibrozis ve kalınlaşma vardır. Fibroproliferasyon, daha fazla ECM proteini üreten fibroblast sayısının artmasıyla sonuçlanır, bu da yoğun ve kötü organize olmuş bir fibriler yapıya neden olur. Bu fibrotik değişikliklere inflamasyon, neoanjiyogenez ve neoinnervasyon eşlik eder. Sonuç, eklem hacminde azalma ve kapsülün sertliğinde artış olup, kısıtlı hareket ve ağrıya neden olur.
Bu durum genel olarak aşamalı bir klinik tablo olarak karşımıza çıkar.
Donuk omuz ağrı düzeyine ve hareket aralığı (ROM) sınırlamasının şiddetine göre üç klinik aşamada sınıflandırılır
Evre I, enflamatuar aşamadır ve giderek kötüleşen ağrıyı içerir, ancak EHA üzerinde sınırlı etki vardır.
Evre II, omuz ağrısı seviyelerinin düzleşmesini içerir, ancak çoğunlukla, özellikle hastaların normal günlük yaşam aktivitelerini etkileyen önemli omuz fonksiyonu kaybıyla sonuçlanan artan sertlik ile ilişkilidir.
Evre III, genellikle ROM sonunda ağrı ile birlikte ağrının azalması (özellikle gece ağrısı) ve aylar ila yıllar içinde sertlikte çok kademeli bir iyileşme ile karakterize edilir.
Donuk omuz tedavisinde tüm aşamalarda Fizyoterapi ve Egzersiz tedavisi önerilir.
Okuduğunuz için teşekkürler, yararlı olmasını dilerim; yorumlarınızı bekliyorum.
Kaynaklar
Millar, N. L., Meakins, A., Struyf, F., Willmore, E., Campbell, A. L., Kirwan, P. D., ... & Rodeo, S. A. (2022). Frozen shoulder. Nature Reviews Disease Primers, 8(1), 59.